Djetinjstvo obilježeno siromaštvom i predrasudama
Esma Redžepova rođena je 1943. godine u Skoplju, kao peto dijete u porodici sa šestero djece. Njeno djetinjstvo bilo je protkano siromaštvom i borbom. Otac joj je ostao bez noge tokom bombardovanja 1941. godine, a Esma je od malih nogu radila kako bi pomogla porodici – nosila je mlijeko, čistila stanove, pa čak i čuvala pse lokalnih ljekara.
“Moje djetinjstvo je bilo teško, ali to je bila velika škola. Dok su se druga djeca igrala, ja sam radila. Borila sam se s predrasudama, ali sam zahvalna Bogu što me vodio kroz sve to”, izjavila je Esma u jednom intervjuu.
Najveći emotivni udarac doživjela je kada je krenula u školu – niko nije želio sjediti s njom jer je bila Romkinja. Taj osjećaj odbačenosti zauvijek je ostao urezan u njenom pamćenju.
Muzika kao poziv i životni put
Već s deset godina Esma je počela pjevati, a sa trinaest je pobijedila na muzičkom takmičenju gdje upoznaje Stevu Teodosievskog, poznatog harmonikaša. On joj postaje mentor, a kasnije i suprug – iako je bio čak 22 godine stariji.
Zajedno su putovali i nastupali širom svijeta, a njihov orkestar “Teodosievski” postao je simbol romske muzike. Esma je snimila preko 100 singlova, 20 albuma i igrala u šest filmova. Godine 1976. u Indiji je zvanično proglašena za kraljicu romske muzike.
Humanost iznad svega: Odgojila 48 djece
Esma i Stevo nisu imali biološku djecu, ali su zato pružili dom i ljubav čak 47 dječaka i jednoj djevojčici. Svu djecu su školovali, odgajali i učili muzici, a mnogi su nastupali u njihovom orkestru.
“Mislim da smo imali skladan brak. Voljeli smo se i poštovali, a male svađe rješavali s osmijehom”, prisjećala se Esma svojih dana sa Stevom.
Njena nesebičnost i predanost djeci učinili su je simbolom dobrote i požrtvovanosti.
Kandidatura za Nobelovu nagradu i društveni angažman
Esmina predanost humanitarnom radu nije prošla nezapaženo. Bila je dva puta nominirana za Nobelovu nagradu za mir – prvi put 1987. kao kandidat Crvenog krsta Jugoslavije, a drugi put na prijedlog Svjetske organizacije Roma.
Borila se za prava Roma i siromašnih, bila je ambasadorica jednakosti i dostojanstva. Njene pjesme nisu bile samo umjetnost – bile su oružje za promjenu i inspiracija za potlačene.
Smrt jedne legende, ali ne i kraj priče
Esma Redžepova preminula je u decembru 2016. godine, u 73. godini života. Iza sebe je ostavila neprocjenjiv muzički, kulturni i humanitarni naslijeđe.
Njena priča je dokaz da ljubav, snaga i talenat mogu mijenjati svijet – bez obzira na porijeklo ili početne okolnosti.
